Công suất tác dụng:
Công suất tác dụng được định nghĩa là công suất thực tiêu hao của thiết bị khi sử dụng. Thường được gọi bằng các tên: True power – Active power – Real power. Công suất tác dụng được ký hiệu là P và được đo bằng đơn vị W, kW hoặc MW.
Công suất phản kháng:
Công suất phản kháng được định nghĩa là công suất ảo sinh ra do hiện tượng cảm ứng của dòng điện xoay chiều sinh ra trên các tải có tính chất dung hoặc cảm. Tải có tính chất dung và cảm là gì, mời các bạn xem bài này!. Vì tính chất này nên công suất phản kháng chỉ xuất hiện trên hệ thống điện xoay chiều. Công suất phản kháng không có tác dụng sinh ra công nhưng lại có tác dụng lớn trong thiết bị điện. Công suất phản kháng ký hiệu là Q và được đo bằng đơn vị VAr, kVAr hoặc MVAr.
Công suất biểu kiến:
Ở trên ta đã biết về Công suất tác dụng và Công suất phản kháng, vậy công suất biểu kiến sẽ là tổng hợp của tác dụng và phản kháng. Tổng ở đây không phải là tổng đại số mà sẽ là tổng Vector của 2 giá trị trên. Công suát biểu kiến ký hiệu là S và được đo bằng đơn vị VA, KVA hoặc MVA.
Các loại công suất trong hệ thống điện
Trong hệ thống điện xoay chiều về nguyên lý điện năng chỉ được tiêu thụ trong tải điện trở (điện năng sịnh ra nhiệt năng). Một cuộn cảm (tải có tính chất cảm) hoặc một tụ điện (tải có tính chất dung) sẽ không tiêu thụ một công suất thực nào. Vì công suất các thiết bị này nhận được từ nguồn bao nhiêu sẽ trả về nguồn bấy nhiêu ở nữa chu kỳ giao động còn lại.
Trong thực thế sẽ không có cái gọi là thuần (thuần trở, thuần cảm, thuần dung) nên trong mạch điện sẽ có cả P và Q. Nghĩa là Để hiểu rõ hơn về định nghĩa của các thông số này chúng ta sẽ xem trên hình ảnh bên dưới:
Theo sơ đồ trên ta có cách tính công suất như sau:
- Công suất tác dụng = điện áp x dòng điện cùng pha với điện áp
- Công suất phản kháng = điện áp x dòng điện lệch pha 90 độ so với điện áp
Lấy điện áp là quy chiếu, dòng điện sẽ được tách làm 2 giá trị: vuông góc với điện áp và cùng góc với điện áp.
Để thuận tiện cho việc tính toán ta sẽ gán góc lệch pha giữa U và I là ϕ. Công thức tính công suất dựa vào góc ϕ như sau:
- Công suất tác dụng P = U x I x cosϕ
- Công suất phản kháng Q = U x I x sinϕ
- Công suất biểu kiến S = U x I
Các loại công suất có ý nghĩa như thế nào?
Đến đây chúng ta đã hiểu các loại công suất là gì và có tác dụng gì rồi. Tuy nhiên như ở trên có nói: Công suất phản kháng có ý nghĩa rất lớn trong thiết bị điện. Bao gồm giúp tạo từ trường để động cơ có thể hoạt động, tạo mạch lọc các tín hiệu, hoặc truyền dẫn tín hiệu vô tuyến..
Nhưng đối với lưới điện truyền tải thì công suất phản kháng lại có tác hại. Hệ thống truyền tải phải mang 1 lượng công suất chỉ để chạy đi chạy lại giữa nguồn và tải. Đơn vị cung cấp điện sẽ phạt khi tỉ lệ Q của tải lớn giá trị quy định. Lý do tại sao lại bị phạt và cách để không bị phạt khi sử dụng tải có tính chất phản kháng cao là gì? Mời các bạn đón xem bài kế tiếp!
nguồn: https://www.electricalampere.com/post/what-is-active-reactive-and-apparent-power
