Nguyên lý và ứng dụng biến dòng bảo vệ PCT
Biến dòng bảo vệ là thiết bị đo lường cho các thiết bị relay bảo vệ quá dòng (OC), chạm đất (EF) hoặc các dạng relay Combine OC – EF. Về nguyên lý hoạt động, PCT cũng giống như các loại biến dòng đo lường MCT: biến đổi dòng điện giá trị cao sang các dòng điện chuẩn tín hiệu (1A hoặc 5A). Nhưng có 1 điểm đăc biệt của PCT mà MCT không có là khả năng chịu đựng được các dòng điện quá tải gấp nhiều lần dòng định mức (10 đến 20 lần) mà độ chính xác vẫn nằm trong giới hạn cho phép.
Chính vì tính năng đặc biệt này mà PCT phải được sản xuất theo tiêu chuẩn hoàn toàn khác với MCT. Lõi thép của PCT là loại có khả năng ổn định từ trường của dòng điện lớn, không bị bảo hòa từ. Cuộn dây quấn thứ cấp của PCT cũng có khả năng chịu được dòng điện lớn trong thời gian ngắn. Chính vì vậy nên giá thành của PCT thường cao hơn MCT rất nhiều.
Thông thường PCT được sản xuất là dạng vỏ đúc Epocxy chịu nhiệt và chịu va đập cao. Vỏ đúc Epoxy giúp cố định lõi thép và cuộn dây quấn với nhau. Để không sảy ra tình trạng rung khi dòng điện tăng cao.
Tuy nhiên vẫn có 1 số loại PCT được sản xuất dưới dạng băng keo quấn. Những loại này thường là dạng tròn quấn dây đồng xung quanh và băng ke quấn ngoài để bảo vệ. Về tính năng, PCT băng quấn sẽ không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về bảo vệ và dễ bị chạm lõi sắt hoặc cuộn dây đồng với các thanh đồng điện. Những loại này thích hơp dùng cho những tủ điện giá thành rẻ và tính năng bảo vệ hầu như không có độ chính xác.
Các thông số chính trên biến dòng bảo vệ
Biến dòng bảo vệ thường được lựa chọn theo những thông số như sau: PCT 2000/5A 30VA 5P10
PCT: Protection Current Transformer (biến dòng bảo vệ)
2000/5A: Tỉ số biến dòng 2000/5A – dòng định mức = 2000A
30VA: Dung lượng của biến dòng 30VA, dung lượng càng cao thì khả năng mang tải (thiết bị đo càng cao)
5P10: độ chính xác của PCT, độ chính xác 5% khi dòng điện tải =10 lần dòng định mức, tương tự nếu thông số 5P20: độ chính xác 5% khi dòng điện tải =20 lần dòng định mức.
Ngoài ra khi lựa chọn PCT còn dựa theo các thông số khác như kích thước đi thanh cái hoặc đi dây, loại gắn trên thanh cái hoặc chân đế gắn panel tủ điện…